نحوه نام‌گذاری سوئیچ‌های سیسکو | معنی دقیق هرحرف و عدد

اگر تجربه‌ کار با تجهیزات شبکه‌ سیسکو را داشته باشید، احتمالا بارها با این وضعیت روبه‌رو شده‌اید که در حال بررسی سوئیچ‌های موجود برای توسعه‌ شبکه‌ خود هستید، اما انتخاب از بین صدها مدل‌ مانند C2960X-24PS-L  یا C9300-48P-E باعث تردیدتان می‌شوند. ظاهر این مدل‌ها بسیار شبیه است، اما قیمت، مشخصات فنی و حتی عملکرد آن‌ها تفاوت‌های قابل‌توجهی دارد. در چنین شرایطی احتمالا این پرسش برایتان پیش آمده که: »دقیقاً باید کدام مدل را انتخاب کنم؟ این اعداد و حروف در نام سوئیچ چه معنایی دارند؟«

سیسکو از یک ساختار دقیق و مهندسی‌شده برای نام‌گذاری سوئیچ‌های خود استفاده می‌کند. هر حرف و عدد در این نام، اطلاعات مشخصی درباره‌ نوع سوئیچ، تعداد پورت‌ها، قابلیت PoE، سطح عملکرد Access)، Distribution یا (Core و حتی نوع سیستم‌عامل و لایسنس نرم‌افزاری آن دارد.

درک این الگو برای هر شخصی که در انتخاب، پیاده‌سازی یا طراحی شبکه نقش دارد مهم است؛ زیرا اگر معنا و منطق نام‌گذاری را ندانید، ممکن است:

• سوئیچی انتخاب کنید که ظرفیت پشتیبانی شبکه‌ شما را ندارد
• هزینه‌ اضافی بابت قابلیت‌هایی پرداخت کنید که هرگز از آن‌ها استفاده نخواهید کرد
• یا مدلی خریداری کنید که با زیرساخت فعلی سازگار نیست
• و نهایتا در خرید وفروش سوئیچ شبکهدچار مشکل شوید.

پس در این مقاله، به ‌صورت فنی بررسی می‌کنیم که سیستم و نحوه نام‌گذاری سوئیچ‌های سیسکو چگونه طراحی شده، هر بخش از نام چه مفهومی دارد و در نهایت، چگونه می‌توانید تنها با نگاه به نام مدل، ویژگی‌های کلیدی آن را تشخیص دهید (بدون نیاز به جست‌وجو در دیتاشیت‌های طولانی).

منطق کلی در نحوه نام‌گذاری سوئیچ‌های سیسکو

شرکت سیسکو برای نام‌گذاری سوئیچ‌های خود از یک ساختار منظم و هدفمند استفاده می‌کند. هدف این ساختار آن است که کاربر متخصص تنها با مشاهده‌ نام مدل، بتواند اطلاعات کلیدی سوئیچ را از جمله سری محصول، تعداد پورت‌ها، نوع پشتیبانی از PoE و سطح نرم‌افزار یا لایسنس تشخیص دهد. درک این منطق، پایه‌ اصلی تحلیل دقیق مدل‌هاست؛ زیرا سیسکو در طول سال‌ها با گسترش خطوط تولید خود، سعی کرده یک الگوی قابل‌درک و استاندارد بین تمام خانواده‌ها (Catalyst، Nexus و Small Business) حفظ کند.

دسته‌بندی سری‌های مختلف سوئیچ سیسکو

سیسکو برای پاسخ به نیازهای متنوع شبکه‌ها (از دفاتر کوچک تا مراکز داده عظیم) خانواده‌های مختلفی از سوئیچ‌ها را طراحی کرده است. شناخت هر سری، پایه‌ی درک درست از منطق نام‌گذاری مدل‌ها محسوب می‌شود؛ چون ساختار نام‌گذاری در هر خانواده بر اساس سطح عملکرد، نوع استفاده و پشتیبانی نرم‌افزاری تغییر می‌کند. در ادامه، خانواده‌های اصلی سوئیچ‌های سیسکو را که بر پایه‌ی سه اصل زیر شکل گرفته بررسی می‌کنیم:

1. سری (Series): تعیین‌کننده‌ی جایگاه عملکردی  (Access، Distribution، Core  یا Data Center)
2. مدل  (Model Identifier): نشان‌دهنده‌ی نسل سخت‌افزار، نوع پورت‌ها و تعداد آن‌ها
3. پسوندها (Suffix Letters): مشخص‌کننده‌ی ویژگی‌هایی مانند PoE، نوع لایسنس و سیستم‌عامل

معرفی سوئیچ Catalyst Series

سری Catalyst پرکاربردترین و شناخته‌شده‌ترین خانواده‌ی سوئیچ‌های سیسکو است. این مدل‌ها معمولاً در شبکه‌های سازمانی (Enterprise Networks) مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل پشتیبانی از قابلیت‌هایی مثل  Stacking، PoE+، Layer 3 Routing  و امنیت بالا، برای لایه‌های  Access، Distribution  و Core مناسبند. مدل‌هایی مانند  C2960X، C3850، C9200، C9300، C9500  از همین خانواده هستند.

نکته‌ی مهم در نام‌گذاری سری Catalyst این است که عدد سه یا چهاررقمی بلافاصله پس از واژه‌ی Catalyst  یا حرف C نشان‌دهنده‌ی نسل و سطح عملکرد آن است؛ مثلاً:

• ۲۹۶۰ ← سوئیچ لایه  Access
• ۳۸۵۰ ← سوئیچ میان‌رده با قابلیت  Routing
• ۹۳۰۰ ← سوئیچ پیشرفته Enterprise با پشتیبانی از Stack و ماژول‌های Uplink متنوع

معرفی سوئیچ Nexus Series

سری Nexus برای مراکز داده (Data Center) طراحی شده است. این خانواده از سوئیچ‌ها بر پایه‌ی کارایی بالا، تأخیر پایین و پشتیبانی از فناوری‌های مجازی‌سازی شبکه (VXLAN, FabricPath, vPC) ساخته شده‌اند.

در نام‌گذاری سری Nexus نیز الگوی مشابهی رعایت می‌شود یعنی عدد اصلی نشان‌دهنده‌ی سطح عملکرد و مقیاس است (مثلاً Nexus 3000 برای ToR و Nexus 9000 برای  Spine/Core)

بنابراین وقتی با مدلی مانند N9K-C93180YC-EX روبه‌رو می‌شوید، می‌دانید که:

• N9K ← از سری Nexus 9000
• C93180 ← مدل با ۴۸ پورت 10G و ۶ پورت 40G
• EX ← نسخه‌ی Enterprise با قابلیت‌های افزوده

معرفی سوئیچ سری SG / CBS / SF

این سری برای شرکت‌های کوچک و متوسط طراحی شده که به دنبال پایداری و مدیریت ساده با هزینه پایین‌تر هستند. بر خلاف سری Catalyst، بیشتر مدل‌های این خانواده قابلیت‌های Layer 3 یا Stacking ندارند و معمولاً Managed یا Smart Managed هستند.

در نام‌گذاری این مدل‌ها معمولاً از حروفی مانند استفاده می‌شود که نوع و سرعت پورت را مشخص می‌کنند:

• SG (Smart Gigabit)
• CBS (Cisco Business Switch)
• SF (Smart Fast Ethernet)

در بخش بعد، دقیق‌تر ساختار نام مدل‌ها را تحلیل می‌کنیم تا بدانید هر عدد و حرف دقیقا چه مفهومی دارد و چطور می‌توان مدل‌ها را از روی نام مقایسه کرد.

ساختار دقیق نام مدل‌ها؛ از چپ به راست چه می‌گویند؟

نام بیشتر سوئیچ‌های سیسکو (به‌ خصوص در خانواده‌ی Catalyst و Cisco Business) الگوی ثابتی وجود دارد و عملا مثل یک «کد شناسنامه» عمل می‌کند. نمونه‌هایی مثل WS-C2960X-24PS-L، C9300-48U-A  یا C9200L-24T-4X-E  را می‌توان از چپ به راست به چهار جزء تقسیم کرد:

1. پیشوند
2. سری/نسل
3. بلوک پورت‌ها
4. لایسنس نرم‌افزاری

پیشوند نشان می‌دهد با کدام خانواده طرفیم؛ حرف C یا ترکیب قدیمی‌تر WS-C معمولاً به Catalyst اشاره دارد. برچسب‌های CBS/SG/SF به رده‌ی Cisco Business مربوط می‌شوند که برای شبکه‌های کوچک و متوسط طراحی شده‌اند. در دنیای مراکز داده نیز برچسب‌هایی مانند N9K یا N3K، خانواده‌ی Nexus  را معرفی می‌کنند.

سری یا نسل همان عدد سه یا چهاررقمی بعد از پیشوند است و جایگاه عملکردی را روشن می‌کند. مثلاً 2960X  در لایه‌ی Access شناخته می‌شود، ۹۲۰۰ و ۹۳۰۰ برای شبکه‌های سازمانی مدرن‌تر هستند و هرچه رقم بالاتر برود معمولا ظرفیت و قابلیت‌ها بیشتر می‌شود. گاهی همین سری با یک پسوند سبک‌تر عرضه می‌شود؛ مثلاً 9200L  نسخه‌ی اقتصادی‌تر ۹۲۰۰ است که معمولاً آپلینک‌های ثابت دارد و ماژولار نیست.

بلوک پورت‌ها بعد از یک خط تیره می‌آید و ابتدا تعداد پورت‌های downlink را می‌بینیم (۸، ۱۲، ۲۴، ۴۸ و…)، سپس حروفی که نوع همان پورت‌ها یا توان‌شان را مشخص می‌کنند. T معمولاً یعنی پورت‌های مسی 1G (RJ-45) و S یعنی پورت‌های SFP گیگابیتی. اگر کنار عدد حرف M دیدید، با پورت‌های MultiGig (۲.۵/۵/۱۰ گیگ روی مس) طرفید. حرف P بیانگر PoE+ و U بیانگر UPOE است. در مدل‌های اقتصادی یا نیمه‌مدیریتی (مثل 9200L یا CBS)، تعداد و نوع آپلینک‌ها هم در همین قسمت می‌آید—برای نمونه 4G یعنی چهار آپلینک 1G SFP و 4X یعنی چهار آپلینک 10G SFP+. در خانواده‌های ماژولارتر مثل ۹۳۰۰، آپلینک معمولاً با ماژول جداگانه مشخص می‌شود. (برای مثال C9300-NM-8X).

لایسنس یا تصویر نرم‌افزاری آخرین شاخه‌ی نام است و سطح امکانات نرم‌افزاری را نشان می‌دهد. در نسل Catalyst 9000، پسوند -E معمولاً به Network Essentials و -A به Network Advantage اشاره دارد؛ دومی امکانات پیشرفته‌تری مثل قابلیت‌های کامل‌تر مسیریابی و ادغام بهتر با SD-Access ارائه می‌کند. در نسل‌های قدیمی‌تر، معادل‌هایی مثل LAN Base/LAN Lite یا IP Base/IP Services به چشم می‌خورد که از نظر دامنه‌ی ویژگی‌ها با نسل ۹۰۰۰ برابر نیستند، اما نقش مشابهی بازی می‌کنند.

نحوه نامگذاری سوئیچ WS-C2960X-24PS-L

زمانی که عبارت طویل WS-C2960X-24TS-L را می‌بینید، یعنی با یک سری Catalyst از نسل 2960X روبه‌رو هستیم. بلوک «24PS» می‌گوید ۲۴ پورت 1G داریم که PoE+ را پشتیبانی می‌کنند و آپلینک‌ها SFP هستند. پسوند -L معادل LAN Base است؛ بنابراین این مدل بیشتر برای Access با قابلیت‌های لایه‌ی ۲ و کمی لایه‌ی ۳ سبک مناسب است.

نحوه نامگذاری سوئیچ C2960X-48LPD-L

اینجا با خانواده‌ی Catalyst 2960-X  طرفیم؛ سوئیچ‌های اَکسس سازمانی. عدد ۴۸  یعنی ۴۸ پورت 1G اترنت  (RJ-45). ترکیب LPD  دو نکته‌ی مهم را روشن می‌کند

• : LP یعنی PoE+ با بودجه‌ی برق ۳۷۰ وات (در مقابل FP  که ۷۴۰ وات «Full PoE+» است)
• و حرف D یعنی آپلینک‌های ۲× 10G SFP+ روی خود دستگاه (مدل‌های با حرف S به‌جایش ۴× 1G SFP دارند).
• پسوند -L هم یعنی تصویر نرم‌افزاری LAN Base

همه‌ این موارد دقیقا در جدول پیکربندی‌های رسمی ۲۹۶۰-X آمده است.

نحوه نامگذاری سوئیچ WS-C3850-12S-S

پیشوند WS-C شیوه‌ی قدیمی نام‌نویسی Catalyst است. ۳۸۵۰ نسل/سری را مشخص می‌کند (میان‌رده‌ی Enterprise با StackWise-480). بخش 12S می‌گوید ۱۲ پورت SFP گیگابیتی به‌صورت downlink دارید؛ uplink این خانواده به‌صورت ماژول انتخابی است (مثل C3850-NM-4-10G). پسوند -S در ۳۸۵۰ معادل IP Base است (سطح میانی قابلیت‌های لایه ۳). این نگاشت‌ها—از «۱۲ SFP» تا «-S = IP Base» و «uplink ماژولار»—در دیتاشیت رسمی ۳۸۵۰ صراحتاً ذکر شده‌اند.

نحوه نامگذاری سوئیچ N9K-C9372PX-E

N9K یعنی خانواده‌ی Nexus 9000 مخصوص دیتاسنتر. بخش ۹۳۷۲ شناسه‌ی مدل است و در این شاسیِ ۱RU معمولاً به چیدمانی با ۴۸ پورت ۱/10G SFP+ (downlink) و ۶ پورت 40G QSFP+ (uplink) اشاره دارد. ترکیب PX نشان می‌دهد downlinkها SFP+ هستند (مدل TX هم‌خانواده‌اش BASE-T مسی است). پسوند -E طبق دیتاشیت «بازنگری سخت‌افزاری خفیف» همان مدل 9372PX است که در حالت NX-OS برابریِ قابلیت دارد؛ یعنی از منظر نام‌گذاری، تفاوتش «نسخه‌ی ارتقایافته‌ی سخت‌افزاری» است نه تغییر در نوع پورت‌ها. این جزئیات در دیتاشیت و راهنمای نصب سخت‌افزاری 9372PX-E آمده است.

جمع‌بندی کاربردی

برای تشخیص سریع، ابتدا سری را نگاه کنید تا جایگاه دستگاه در معماری شبکه دستتان بیاید؛ سپس تعداد پورت‌ها و حرف کنارشان را بخوانید تا نوع پورت و توان برق‌دهی مشخص شود؛ در پایان به پسوند نرم‌افزاری دقت کنید تا بدانید از نظر قابلیت‌های مسیریابی و یکپارچگی با راهکارهای نرم‌افزاری سیسکو چه انتظاری می‌توانید داشته باشید. با این سه قدم، معمولاً بدون سر زدن به دیتاشیت هم می‌شود بخش عمده‌ی شخصیت هر مدل را فقط از روی نامش حدس زد.